Hoe zit het nu met de mobiliteit in het Waasland?
Terugkerend in de tijd wordt vastgesteld dat reeds sinds 1976 het noord-zuid spook het Waasland kwelt: nieuwe noord-zuid autosnelwegen (zowat vertrekkend aan Waaslandhaven) waarin werd gesteld dat de Grote Ring R2 (E34 -E17) en de N41 (vroeger rijksweg 60) dienden het Waasland verder te ontsluiten. Daartegen heeft de milieubeweging hevig acties gevoerd in de jaren ’70 en ’80 en met succes. De Schelde in Nederland vormt namelijk een noordelijke natuurlijke barrière. Daarom is er doorheen het Waasland nauwelijks (doorgaand) noord-zuid verkeer te bespeuren, wel veel oost-west trafiek. Maar vanaf ongeveer 2000 begonnen bepaalde (haven-) kringen opnieuw dromen te koesteren voor een 'noodzakelijke' verbinding van de Waaslandhaven naar de E17 te Haasdonk. Maar ABLLO en heel wat andere milieugroepen waren attent en wilden geen Grote Ring.
ABLLO keek terug naar 2005: "In 2005 wilden de Wase burgemeesters eensgezindheid bereiken voor de hangende mobiliteitsdossiers en beslisten daarom een verkeersstudie te laten uitvoeren. Zij stelden op dat moment uitdrukkelijk dat hun standpunt zou afhangen van de resultaten van deze studie. Dit feit op zich is historisch: men zou een beleidskeuze maken op basis van ernstig studiewerk."
De studieopdracht 'Mobiliteit op de weg in het Waasland' werd uitgevoerd door het bureau Vectris uit Leuven in opdracht van het intergemeentelijk samenwerkingsverband van het Land van Waas. De belangrijkste resultaten van het eerste luik van deze diepgaande wegenstudie zijn: een noord-zuid autosnelweg Grote Ring en N41) in het Waasland is niet nodig.
Oost-west files kan men oplossen door de E17 en de E34 plaatselijk breder te maken. Een extra wegverbinding, een zogenaamde ‘tand’ tussen N70 en E34 moet de lokale verkeersproblemen in onder meer Beveren en Nieuwkerken draaglijker maken en de 'kammenstructuur' haaks op de E17 en de E34 vervolledigen.
ABLLO vond het een onvolledige opdracht.
De reactie van het actiecomité hield in dat bij de uitgangspunten te weinig rekening gehouden werd met aankomende en voorspelde wijzigingen van het wereldklimaat. Ze formuleerden het in een paar items:
Er dient in de scenario’s uiteraard rekening gehouden te worden met de onvermijdelijk sterk stijgende energieprijzen als gevolg van de komende schaarste van ruwe olie en met het te verwachten effect daarvan op scheepvaart en op wegverkeer. Dat is niet gebeurd.
Het Europese beleid op het vlak van emissie van broeikasgassen zal veel strenger worden om de opwarming van de aarde enigszins te trachten te beperken. Het scheepvaartverkeer en wegverkeer zal ook hierdoor duurder worden. Ook de gevolgen van dit komende Europese beleid moeten in de scenario’s vervat zitten. Dat is niet gebeurd.
Ook het komende gezondheidsbeleid moet en zal strenger worden. Het effect van bijvoorbeeld fijn stof op leefomgevingen als gevolg van nog verder toenemend verkeer wordt niet in rekening gebracht. ABLLO vzw wil dat ook dat aspect wordt meegenomen bij de bepaling van het impact van diverse scenario’s. Dat is niet gebeurd.
De economische conjunctuur was tot september 2008 zeer positief. Het is zeer de vraag of die positieve economische conjunctuur blijvend is. De huidige financiële crisis bewijst dat blijvende economische en financiële groei op termijn helemaal niet zeker is, wellicht zelfs onmogelijk. Meer pessimistische scenario’s moeten worden bestudeerd. Dat is niet gebeurd.
En tenslotte ging ABLLO nog veel verder:
In de studieopdracht was de verbetering en de uitbreiding van het openbaar vervoer zowel op vlak van infrastructuur (tram naar Beveren / Sint-Niklaas, bijkomende spoorinfrastructuur etc.) als op het vlak van dienstverlening en prijszetting (netwerken / abonnementen, frequenties, comfort, etc.) niet inbegrepen. Ook een drastische stimulans van het fietsverkeer (extra fietsbruggen over E34, extra fietslanen, ) en van andere alternatieve verkeersmodi werden omzeggens niet behandeld.
"Al deze vergeten aspecten in de opdracht van de Wase Intercommunale kunnen nochtans een wezenlijk effect hebben op de resultaten van de studie en dus op de vraag naar bijkomende infrastructuren.", aldus het actiecomité.
Oproep aan de Wase burgemeesters
Het blijft in 2009 allemaal actueel en ABBLO doet een oproep tot de Wase burgemeesters om allereerst de studieopdracht uit te breiden en daarbij al de bovenstaande invalshoeken mee in de scenario’s te laten verwerken.
ABLLO vzw roept de Wase burgemeesters ook op om prioriteiten te leggen (onder meer pro duurzame vervoerswijzen en een proactief gezondheidsbeleid) en om daarop gebaseerd een duidelijke fasering voor de verschillende onderdelen van het Wase compromisvoorstel op te stellen. Sommige onderdelen van het voorstel kunnen in een latere fase worden voorzien en pas worden uitgevoerd als ze op dat moment echt nodig blijken.
Het Waasland is immers reeds bezaaid met industrieterreinen en KMO-zones en doorkliefd met (auto)snelwegen. Heel zuinig omspringen met de schaarse (open)ruimte is noodzakelijk.
Het vraagt de Wase burgemeesters ook om bij alle betrokken overheden te pleiten voor (Europese) maatregelen om de gigantische hoeveelheid doorvoerverkeer te verminderen.
Uit de studie van Vectris blijkt immers dat meer dan 1/3 van het (vracht)verkeer op de autosnelwegen rond Antwerpen van oorsprong en/of bestemming internationaal is. Onder meer het rekening rijden is daarom zo snel als mogelijk in te voeren.
ABLLO besloot: "We roepen de Wase burgemeesters op om ook eindelijk de voorziene tracés van de N41 en de Grote Ring te schrappen van het gewestplan. Dit is een logische stap als zij geloven in hun eigen voorstel en wat ABLLO vzw betreft is dat dus fase 1 van het Wase compromis." (Rolf Duchamps)